Bir Manipülasyon Taktiği: Sessizlik

Bir önceki yazımda sevdiğimiz insanların sözlerinin bizi nasıl derinden etkileyebileceğinden bahsetmiştim. Sözler birbirine karıştırılıp bir laf salatası halinde bize sunulduğunda, sonunda bizi umutsuz ve bitkin bir halde bırakabilir. Eleştiriler, tartışmalar ve bağrışlar bizi kırabilir, kızdırabilir ve korkutabilir. Yine de bir kere gözümüz açıldığında ve manipülasyon amaçlı konuşma kalıplarını görebildiğimizde arkamızı dönüp gitmemiz daha kolay olur. Oysa sessizlik öyle değildir. Bir insan size sessizlikle saldırdığında savaşta olduğunuzu bile hiçbir zaman anlamayabilirsiniz.

Elbette kimi zaman sessizlik oldukça yararlı olabilir. Bazen sadece kendi başımıza kalmak isteyebilir veya bazı insanlarla aramıza mesafe koyarak olayları dışarıdan bir gözle görmeye çalışabiliriz. Ayrıca alevli tartışmalar sırasında veya sonrasında biraz sakinleşmek ve sessizleşmek bizi gereksiz ve aşırı tepkiler vermekten kurtaracaktır.

Burada bahsettiğimiz yapısı gereği sessiz sakin, utangaç veya içe dönük insanlar da değildir. Herkesin farklı kişilik özellikleri ve tercihleri vardır. Bu son derece doğaldır. Bu yazıda vurgulanan susmayı bir silah gibi kullanan insanlar, özellikle de narsistlerdir.

Narsistlerin hayatlarındaki en önemli etkenlerden ikisi güç ve kontroldür. Bazen bu güç ve kontrolü tamamen saldırgan bir şekilde elde etmek isterlerken, bazen de sessizlikte olduğu gibi son derece pasif agresif şekillerde elde etmeye çalışabilirler. Başka insanlara karşı açık ve savunmasız olmaktan korkan insanların ilk duraklarından biridir sessiz kalmak.

Bu sessiz kalma bir çocuğun istediğini elde edemediğinde surat asıp saatlerce konuşmamasından pek de farklı değildir. Çocuklar yapıları gereği kendilerine dönüktürler. Empati kurma yeteneklerini zaman içinde diğer insanları gözlemleyerek ve hayatı tecrübe ederek geliştirirler. Dolayısıyla hayatlarının ilk yıllarında kendilerini başka insanların yerine koymada çok iyi değildirler. Bu nedenle isteklerinin anında yerine getirilmesi gerektiğini düşünürler. İstekleri gerçekleşmediğinde ise karşılarındaki insanların sınırlarını zorlayabilir veya inatçı bir öfke sergileyebilirler. Öte yandan yetişkin bir narsist de isterse çok zeki, çok başarılı ve çok tecrübeli olsun; onun duygusal anlamda gelişmişliği bir çocuğunki gibidir.

Peki, nasıl olur bu sessiz manipülasyon?

Konuşmaya çalıştığınız kişi sizi duymazdan gelebilir. Kulağının dibine gidip konuşsanız bile söylediklerinizi duymuyor veya umursamıyor gibi davranabilir.
Soru sorduğunuzda sadece tek kelimelik cevaplar verip geçiştirebilir.
Saatlerce hatta bazen günlerce surat asıp durabilir.
Sizi önceden her gün arayan insan bir anda ortada görünür hiçbir sebep yokken sizden uzaklaşabilir. Sizi aramamaya, sormamaya başlar. Mesajlarınıza çok geç döner veya bazen hiç dönmez. Yine de tamamen hayalet olup gitmez de. Amacı gitmek değildir çünkü.

Bir narsistin sessizliğindeki asıl amaç sizi cezalandırmaktır. Örneğin; belki bir ortamda onun fikrine katılmamış hatta tamamen zıt bir fikri savunmuşsunuzdur. Fikir ayrılıkları; zihnen sağlıklı yetişkin bir insanı etkilemezken, bir narsisti içten içe parçalayabilir. Bu onların çok derinlere gömdükleri özgüvensizliklerini ve yoğun utanç duygularını alevlendirebilir. Utançlarının yükünü sizin omuzlarınıza atıp kurtulmak isteyebilirler. Narsistik ilişki kurbanların bir kısmı zaten her şeyin suçunu kendilerinde arama eğilimi gösterirler ve kolaylıkla narsistlerin duygusal yüklerini kendi omuzlarına alabilirler.

Belki kendinize veya çevrenize daha fazla vakit ayırmak istemişsinizdir. Bu sefer de onlar bunu bir reddetme olarak algılamış ve içlerindeki kaybetme korkuları tetiklenmiş olabilir. Karşılığında sizi sessizlikleriyle sınayarak kötü hissettirebilirler. Hem bu şekilde kendi kaybetme korkularını da size yansıtmış olurlar. Sevdiğiniz insanın sizden uzaklaştığını görünce, bu sefer siz onları kaybetme korkusuyla dolabilirsiniz. Onları kaybetmeme isteğiyle zamanla daha fedakâr ve kendinden ödün veren bir insana dönüşebilirsiniz.

Belki de sadece bir noktada isteklerini geri çevirmiş ve onlara ‘Hayır!’ demişsinizdir. Narsistler bu kelimeden hoşlanmazlar. Bu kelime onlara üstün olmadıklarını ve her şeyi doğuştan hak etme gibi bir yetkilerinin olmadığını hatırlatacaktır. Onların kendileri hakkındaki fantezilerini ve kim olduklarına dair illüzyonlarını bozmaya teşebbüs etmeniz sessizlikle cezalandırılmanız için yeterlidir.

Ortada görünür önemli bir neden yokken sevdiğiniz bir insan size bu şekilde davranmaya başlarsa doğal olarak nedenini sorgularsınız. Sorunun sebebini anlamaya ve gerçeği öğrenmeye çalışırsınız. Özellikle de empatik bir insansanız fark etmeden onu kırıp kırmadığınızı merak edersiniz ve sorular sorarsınız. Neden bu şekilde davrandığını, neden sizinle konuşmadığını, neden böyle surat astığını sorgularsınız. Öte yandan bu sorular onlar için hiçbir anlam ifade etmiyor gibi görünür. Size belki günlerce sessiz muamele yapmış olsalar bile sonrasında hiçbir şey olmamış gibi davranabilirler. Bu durum karşısında tepki vermeniz ve öfkelenmeniz oldukça doğaldır. Ancak bu tepki ve öfke onları değil sizi kötü gösterecek ve hissettirecektir.

Geçmişte bu anlattıklarımı tecrübe ettiğiniz uzun süreli bir ilişkiniz olduysa veya hala bu ilişkinin içindeyseniz, zamanla içiniz yakıcı bir öfke duygusu veya derin bir üzüntü ile dolabilir. Kendi duygularınıza anlam veremez hale gelebilir, bu öfkeyi ve üzüntüyü kendinize çevirebilirsiniz. Size tavsiyem olayları her zaman biraz daha uzaktan görmeye çalışmanızdır. Öfkelenmeniz ve üzülmeniz için illa birinin size açık bir şekilde kötü davranması gerekmez, sessizlikte olduğu gibi daha görünmez, daha pasif agresif yollarla ihmal edildiğinizde de sinirli ve kırgın hissetmeniz oldukça doğaldır.

Öfkenizi ve üzüntünüzü değil, odak noktanızı kendinize çevirin. Duygularınızı kullanan insanlardan uzak durarak öz değerinizi yükseltmede ilk adımı atın. Siz de herkes gibi sağlıklı bir ilişkiyi, saygıyı ve ilgiyi hak ediyorsunuz.

Maddi destek olmak isterseniz aşağıdaki linkten yardımcı olabilirsiniz.

https://www.patreon.com/narsistsiz/membership

Yazılara https://medium.com/@narsistsiz adresinden de ulaşabilirsiniz:

https://medium.com/t%C3%BCrkiye/bir-manip%C3%BClasyon-takti%C4%9Fi-sessizlik-b3830560fb82

Kaynakça:

The Minds Journal. “The Silent Treatment: A Narcissist’s Trick of the Trade of Emotional Abuse”. Erişim 6 Kasım, 2016. https://themindsjournal.com/silent-treatment-emotional-abuse/.

Melanie Tonia Evans. “Why Narcissists Use Silent Treatment”. Erişim 26 Kasım, 2017. https://blog.melanietoniaevans.com/the-narcissists-silent-treatment-what-to-do-when-you-are-treated-like-you-dont-exist/.

Manipülasyon taktikleri ile ilgili diğer yazılarıma da göz atabilirsiniz:

Bir Manipülasyon Taktiği: Kopyalama

Bir Manipülasyon Taktiği: Gaslighting

Bir Manipülasyon Taktiği: Laf Salatası

Bir Manipülasyon Taktiği: Uyku Yoksunluğu Yaratma