İdealize Etme / Bir Uyarı Sinyali
Narsistik kişilik bozukluğuna sahip bir insanla romantik bir ilişkiye adım atıyorsanız, ilk yaşayacağınız şey idealize etme safhası olacaktır. Başka bir adıyla ‘aşk bombardımanı’ da denilmektedir. Bu, sağlıklı bir ilişkide yaşanan hoşlanma evresinden çok daha farklı bir durumdur.
Bu evrede narsist size gördüğü en güzel/yakışıklı insan olduğunuzu, sizin gibi biriyle daha önce hiç karşılaşmadığını, daha görür görmez sizin özel olduğunuzu fark ettiğini söyleyebilir.
İlişkinin başlarında sizi sürekli arayabilir, bolca mesaj atabilir veya sosyal medyada sizi sürekli takipte olabilir. Başta bu durum size abartılı ve hatta rahatsız edici gelecektir. Bu bitmek bilmeyen övgüler çok samimi gelmeyebilir, ancak yine de farkında olmadan bu övgüye, hayranlığa ve ilgiye alışabilirsiniz.
Özellikle hayatımızda o sırada bir şeyler yolunda gitmiyorsa, kendimizi yalnız ve değersiz hissettiğimiz bir dönemdeysek bu hayranlığa ve ilgiye izin vermemiz çok daha kolay olacaktır.
Bu evrede narsist size sadece güzel sözler söylemekle, pahalı hediyeler almakla veya özel günler düzenlemekle kalmaz. Size kendisiyle ilgili çok önemli olaylardan da bahsedebilir. Eski ilişkilerinde yaşadığı sorunları, eski kız/erkek arkadaşının ne kadar kötü ve dengesiz biri olduğunu, çocuklukta gördüğü kötü muameleyi sizinle paylaşabilir ya da karanlık aile sırlarından söz edebilir. Yaşadığı bu kötü olaylar yüzünden ona karşı sempati ve şefkat duymaya başlayabilirsiniz.
Çoğu zaman sadece şefkat duymak ile sınırlı kalmaz durum. Onunla ilgili bazı şeyleri göz ardı etmeye de başlarsınız. Örneğin; ortada hiç neden yokken sizi kıskanır veya size baskı uygularsa, eski sevgilisi tarafından aldatılmış olmasına ve insanlara olan güveninin kırılmasına yorarsınız. Size karşı ihmalkar olduğu zamanlarda, bu durumu çocuklukta annesi/babası tarafından terk edilmiş olmasına bağlarsınız ve daha iyisini bilmediği için elinden gelenin bu olduğuna inanabilirsiniz. Hiç sebep yokken sizden uzaklaşıyorsa uğraşması gereken çok daha önemli konular olduğunu düşünebilirsiniz. Yavaş yavaş bütün güvensizliklerini, kıskançlıklarını, çocukça tavırlarını kafanızda mantıklı bir çerçeveye oturtmaya ve birçok şeyi görmezden gelmeye başlarsınız.
Belki de onun size karşı bu kadar açık ve samimi olmasından etkilenip, siz de ona o zamana kadar kimseye anlatmadığınız sırlarınızı anlatmaya karar verdiniz, zayıf yönlerinizden ve kendinize güvenmediğiniz noktalardan söz ettiniz. Siz anlatırken son derece dikkatle dinleyen, sizin acınızı hissettiğinden emin olduğunuz kişinin ileride anlattığınız hikayeleri size karşı kullandığını görmek kadar acı veren şey çok azdır.
İdealize etme evresinde sizi son derece pasif agresif bir şekilde kontrol etmeye ve yönlendirmeye de çalışabilir. Size eski sevgilisinin ne kadar kıskanç olduğunu ve sizi ‘onun gibi kıskanç olmadığınız için’ sevdiğini söyleyebilir. Size ailesinin ne kadar umursamaz olduğunu ve ‘sizin yardımsever ve ilgili bir insan olmanızı’ ne kadar takdir ettiğini söyleyebilir.
İdealize etme evresi ilişkinin dinamiklerine göre bazen haftalar, bazen aylar, hatta nadiren de olsa yıllar sürebilir. Ama asla sonsuza kadar sürmez. Yavaş yavaş işler değişmeye başlar.
Gösterilen ilgi ve alaka bazen yavaş yavaş azalır, bazen ise bir bıçak gibi kesilebilir. Bir insan size daha ilk başlarda hiç karşılıksız bu kadar sevgi gösterdiğinde ve sonrasında yine hiç nedensiz bu sevgiyi geri çektiğinde düşünmeye başlarsınız: Acaba bende bir sorun mu var? Gerçekten de söylediği gibi değişmeye mi başladım? İlk zamanlardaki gibi değil miyim? Ona yeterince sevgi ve şefkat gösteremiyor muyum? Yeterince çabalamıyor muyum?
Artık ilişkiniz sadece ilk başlardaki evreye geri dönme çabasından ibaret bir hal alacaktır. Sürekli daha çok çabalamaya ve karşınızdaki insanı mutlu etmeye uğraşmaya başlayacaksınız. Sizin çabalarınıza karşın o ise daha çok sıkılmış, daha çok uzaklaşmış olacak. Tabi bütün bu durum siz baş başa iken gerçekleşecek. Başka insanların yanında her zaman size karşı ilgili, sevgi dolu görünüp, yalnızken sizi ihmal etmeye devam edecek. Bu durumu arkadaşlarınıza anlatmaya ve onun aslında hiç de göründüğü gibi olmadığını söylemeye çalıştığınızda ise muhtemelen arkadaşlarınız size inanmayacak. Onun size ne kadar iyi davrandığından, ne kadar iyi bir insan olduğundan bahsedecekler veya yaşadıklarınızı minimize ederek her ilişkide böyle şeyler olabileceğinden ve ilişkilerin çaba istediğinden dem vuracaklar. Bu durum sadece sizi daha yıpranmış, daha kendinden şüphe eden ve daha yalnız hissettirecek.
Artık kendinize sorduğunuz soruların cevabı netleşti: Demek ki sorun gerçekten bende!
Eğer biriyle yeni tanıştıysanız ve daha birkaç hafta bile geçmeden birbirinizin ruh ikizi olduğunu düşünmeye başladıysanız, kendinizi partnerinizle geleceğe yönelik planlar yaparken buluyorsanız veya onun başınıza gelen en güzel şey olduğunu düşünüyorsanız dikkatli olmanızda fayda var. Sağlıklı ilişkilerde karşılıklı güven ve sevgi kademe kademe kurulur, birdenbire kendinizi bir sevgi selinin ortasında bulmazsanız.
Maddi destek olmak isterseniz aşağıdaki linkten yardımcı olabilirsiniz.
https://www.patreon.com/narsistsiz/membership
Yazılara https://medium.com/@narsistsiz adresinden de ulaşabilirsiniz:
https://medium.com/t%C3%BCrkiye/i%CC%87dealize-etme-1-uyar%C4%B1-sinyali-82202dd7026e
Kaynakça:
Psychology Today. “Idealization and Contempt”. Erişim 9 Şubat, 2017. https://www.psychologytoday.com/intl/blog/life-after-50/201702/idealization-and-contempt .
Good Therapy. “Idealize, Devalue, Discard: The Dizzying Cycle of Narcissism”. Erişim 25 Mart, 2015. https://www.goodtherapy.org/blog/idealize-devalue-discard-the-dizzying-cycle-of-narcissism-0325154 .